In het NDFF Uitvoerportaal wordt standaard het middelpunt van een waarneming weergegeven. Dit heeft de voorkeur om te zorgen dat niet je hele scherm volloopt met blauwe vlakken. Maar waarom zijn niet alle waarnemingen punten? En waarom zie je bij een export uit de NDFF naar shapefile of KML wel vlakken? En hoe ga je om met die vlakken in je analyse. Dit artikel geeft antwoord op deze vragen.
Een voorbeeld in de Drentsche Aa
Als we zoeken in het Eexterveld naar libellen en vogels van de afgelopen vijf jaar, dan vinden we 8.250 waarnemingen. Het Eexterveld is aangegeven met het zoekgebied, dus we verwachten alleen waarnemingen binnen die lijn, toch?
Hierboven zijn die 8.250 waarnemingen te zien. Maar er lijken er toch een aantal buiten de lijn te liggen. Dit komt omdat alle waarnemingen in de NDFF vlakken zijn. En bij het tekenen van een zoekgebied en vervolgens te kiezen voor 'tonen' waarnemingen, worden de waarnemingen getoond die 'kruisen' met het zoekgebied.
We hebben de optie om rechts bovenin het portaal te kiezen voor een oranje '+'. Er opent dan een overlay waar gekozen kan worden voor 'waarnemingen vlakken'. Het beeld wordt vervolgend gevuld met vlakken en er wordt wat uitgezoomd, zodat al die vlakken in beeld passen. Dat ziet er dan zo uit;
Dat grote vlak bovenaan blijkt een PTT telling te zijn (Punt Transect Telling). Omdat die uit meerdere punten bestaat, wordt deze aangegeven met een groot vlak, waar al deze punten in liggen. De wat grotere vlakken in het zuiden zijn MAS tellingen (ook weer met verschillende punten).
Vlakken geven aan waar de waarneming gedaan is. De waarneming kan in het hele vlak gedaan zijn. Een waarneming van een overvliegende vogel of vleermuis is vaak een groter vlak; tenslotte was de soort niet ter plaatse op het moment van waarneming.
Valse nauwkeurigheid
Waarnemingen met kleinere cirkels zijn vaak ingevoerd met behulp van GPS of smartphone, maar kunnen nog steeds een onnauwkeurigheid hebben van enkele tot tientallen meters. Het enkel gebruiken van de middelpunten van waarnemingen kan leiden tot 'valse nauwkeurigheid'. Denk aan een oeverplant die aan de rand van een sloot staat. Als de onnauwkeurigheid 25 meter is, kan het middelpunt midden in een droog stuk land staan.
Volledig binnen zoekgebied
Het is ook mogelijk om in het NDFF Uitvoerportaal te kiezen voor de optie 'volledige binnen zoekgebied'. De getoonde waarnemingen vallen dan met hun hele vlak binnen de getekende lijn. Dat wordt wel eens gebruikt voor grote zoekopdrachten om het totaal aantal waarnemingen onder het maximum van 100.000 te laten vallen. Men moet zich hierbij wel beseffen dat de waarnemingen in de rand niet volledig zijn, want de zeer nuttige tellingen van het MAS en PTT worden hier dus weggelaten. In ons voorbeeld van het Eexterveld blijven er nog 6.711 waarnemingen over:
Exporteren naar Shapefile, GML of KML
De data die uit de export van het NDFF Uitvoerportaal komt is exact de waarneming zoals die is ingevoerd. Een vlak dus. Het is natuurlijk mogelijk om in het GIS programma de middelpunten te tonen. In Qgis kiest u voor Vector - Geometrie gereedschappen - centroides. In ArcGIS Pro kan het natuurlijk ook, zie daarvoor dit helpartikel.
Ook hier willen we waarschuwen voor valse nauwkeurigheid. Als u met deze zwaartepunten uw analyse verder gaat doen, valt zo'n punt wellicht in het verkeerde natuurdoeltype, vegetatietype of wat voor vlak u ook gebruikt voor uw analyse. Ook is het raadzaam om op te passen met het doorsturen van punten bestanden naar collega's die wellicht niet weten dat het oorspronkelijk een punten bestand was.
Bij ruimtelijke analyses zoals 'select by geometry' (selecteren op plaats) kunnen ook vlakken bestanden worden gebruikt. Er wordt dan een 'Union' uitgevoerd tussen de twee lagen, en vervolgens definieert men een percentage waarbij de waarneming moet worden toegekend aan het vegetatietype, bijvoorbeeld 75%. Een dergelijke toekenning doet veel meer recht aan de oorspronkelijke waarneming uit de NDFF en kan interpretatie fouten voorkomen.
Mocht u niet de benodigde kennis in huis hebben om een dergelijke analyse uit te voeren of is er geen tijd, maar wilt u wel met punten werken? Zorg er dan voor dat u in uw rapport duidelijk aangeeft dat de waarnemingen vlakken naar zwaartepunten zijn geconverteerd.
Bij het publiceren van uw rapport moet u sowieso uw waarnemingen aggregeren naar minimaal 1x1 kilometer om misbruik van waarnemingen van kwetsbare soorten te voorkomen.
0 Opmerkingen